Từ cậu bé xấu hổ "không dám rủ bạn đến nhà" ở Cần Thơ trở thành tiến sĩ Hóa Dược ở Pháp

Từ cậu bé nghèo ở Cần Thơ đến tiến sĩ ở Pháp

Tiến sĩ Võ Đức Duy, sinh năm 1985, tại thành phố Cần Thơ, hiện là nghiên cứu viên tại Đại học Uppsala, Thụy Điển. Trước đó, trong suốt thời gian đi học, anh đã "bỏ túi" cho mình loạt thành tích xuất sắc như đạt giải Ba môn Hóa lớp 12 cấp tỉnh, tốt nghiệp với vị trí thủ khoa ngành Hóa, chuyên ngành Hóa hữu cơ, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, TP.HCM. 

Tháng 9/2007, anh sang Pháp học thạc sĩ tại Đại học Rennes và cũng xuất sắc tốt nghiệp với điểm số nằm trong top 15 của trường. Anh tiếp tục nhận học bổng học tiến sĩ Hóa Dược cùng trường và bảo vệ luận án tiến sĩ vào tháng 10/2011. 

Tuy nhiên, khác với các bạn đồng trang lứa có tuổi thơ chỉ tập trung vào việc học, anh Duy lại khá vất vả vì nhà anh rất nghèo. 

Chia sẻ với PV báo Dân Việt, anh Duy kể, gia đình ở nhà thuê từ khi anh học lớp 5 đến lúc anh tích góp vay mượn mua nhà vào năm 2014. Trong quãng thời gian 18 năm đó, gia đình anh đổi chỗ hơn chục lần. Cả nhà có 5-6 người nhưng ở trong phòng trọ chỉ vỏn vẹn 20-30m2. 

Những năm học phổ thông, nhiều lần không có tiền đóng học, anh Duy phải viết đơn xin. Anh không bao giờ quên hình ảnh mọi người đến nhà kiểm tra xem có đúng nghèo thật không và rất ngại dẫn bạn về nhà vì không có chỗ ngồi. 

"Hồi đó mình chỉ biết tập trung vào học để mong đi làm kiếm tiền đổi đời. Giờ thì không nghèo nữa nhưng chỉ đủ ăn, không giàu được", anh Duy vui vẻ chia sẻ lại. 

Chia sẻ về tình yêu dành cho ngành Hóa Dược, anh Duy kể: "Mình vừa yêu thích Hóa vừa thích Dược nên chọn hướng đi là Hóa Dược từ rất sớm và đam mê nghiên cứu khoa học nên đã vào phòng thí nghiệm học việc từ hè năm 2 đại học".

Với sự đam mê và nỗ lực trong nghiên cứu khoa học, đến nay, anh đã đăng được hơn 30 bài báo, chủ yếu về Hóa Dược (bao gồm thiết kế, tổng hợp và khám phá thuốc) với hơn 800 trích dẫn và chỉ số h-index 15. 

Đặc biệt, 3 năm gần đây anh liên tục đăng các công trình nghiên cứu trên các tạp chí có chỉ số ảnh hưởng cao IF>15 về thiết kế chất tiềm năng trị bệnh Parkinson (Angew Chem 2021, 18022), chất tiềm năng trị covid (JACS 2022, 2905) và trị ung thư (Nature Cancer 2022, 156), thiết kế chất tiềm năng trị bệnh hen suyễn và phổi tắt nghẽn mãn tính (Angew Chem 2023, e202218959). 

Ngoài ra, anh còn có công trình nghiên cứu về chất tiềm năng kháng khuẩn thế hệ mới. Hơn nữa, anh sẽ sở hữu nhiều bằng phát minh ví dụ như về chất tiềm năng trị ung thư não, chất tiềm năng trị Covid (đang cấp phép và hợp tác với công ty dược nổi tiếng ở Mỹ để phát triển), chất ức chế sửa chữa DNA ứng dụng trị các bệnh lý, chất tiềm năng chữa thần kinh phân liệt.

Kế hoạch sắp tới của anh sẽ là phát triển các nghiên cứu gần hơn với thực tiễn, công nghiệp.

Tích cực kết nối với đồng nghiệp và hỗ trợ sinh viên Việt Nam

Không chỉ đạt nhiều thành tích cho mình, anh Duy còn tích cực hỗ trợ các trường đại học và học sinh, sinh viên Việt Nam. Được biết, anh sớm chủ động kết nối với các thầy cô và sinh viên từ lúc đang còn học tiến sĩ, chủ yếu trong lĩnh vực Hóa Dược. 

Trước đây, anh làm seminar ở một số nơi như Đại học Cần Thơ, Đại học Y Dược Cần Thơ, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP.HCM, Trường Đại học Nha Trang, Trường Đại học Trà Vinh. Vài năm gần đây, anh làm cố vấn/ giảng viên cho ngành Hóa Dược, khoa Hóa, Trường Đại học Trà Vinh. Ngoài ra, anh có hợp tác với một số nhóm nghiên cứu ở Việt Nam để thực hiện một số đề tài hóa dược. Anh Duy chia sẻ, rất vui khi thường xuyên tương tác với đồng nghiệp ở quê hương, hướng dẫn sinh viên, động viên, giúp đỡ các em tìm cơ hội đi du học nước ngoài.

Sắp tới anh sẽ mở rộng hợp tác hơn nữa nghiên cứu hóa dược với các nhóm nghiên cứu của các đồng nghiệp ở Việt Nam.

Hiện đang làm việc và sinh sống tại Thụy Điển, anh Duy cho hay: "Thụy Điển có văn hóa học thuật khá sôi động. Là cái nôi của giải Nobel nên chất lượng học thuật ở đây rất cao và cạnh tranh, thúc đẩy mọi người học hỏi, nghiên cứu và tiến bộ. Du học thụy điển và đời sống số hóa cao, không khí trong lành, môi trường thân thiện (đa số đi xe đạp), trang thiết bị học tập hiện đại, tốt nghiệp đại học có khả năng học lên cao và dễ dàng xin việc ở Thụy Điển và khắp nơi trên thế giới".