Vụ án "bỗng dưng thành con nợ... 145 tỷ đồng" ở TP.HCM: Ví sao tạm ứng án phí có 300.000 đồng?

Báo Dân Việt ngày 19/11/2022 đăng bài: "Vụ án hy hữu ở TP.HCM: Không bán đất, bỗng dung thành con nợ… 145 tỷ đồng" (!?). Nội dung bài báo phản ánh bà Vũ Thị Ánh (Sn 1978, thường trú phường 8, quận 5, TP.HCM) khởi kiện vợ chồng ông Tăng Văn Hiệp (Sn 1968) – bà Phạm Thị Nguyệt (Sn 1962, cùng thường trú phường Bình Trưng Tây, TP.Thủ Đức, TP.HCM).

Bà Ánh khởi kiện vợ chồng ông Hiệp ra Tòa án nhân dân (TAND) TP.Thủ Đức, yêu cầu ông Hiệp – bà Nguyệt trả lại cho bà Ánh "toàn bộ giấy tờ gốc liên quan đến nguồn gốc khu đất mà ông Hiệp – bà Nguyệt đã bán cho bà Ánh" gồm: Chứng thư đoạn mãi bất động sản (lập ngày 15/8/1966), Hai tờ chia đất cho các con (lập ngày 11/4/1970), Vi bằng (lập ngày 28/12/2017), Biên bản họp gia đình (lập ngày 28/12/2017), Giấy chứng nhận QSDĐ số BR 561693 và Sơ đồ hiện trạng khu đất (lập ngày 11/11/2009).

Đồng thời, trong Đơn khởi kiện ngày 18/7/2022, bà Ánh cũng yêu cầu ông Hiệp – bà Nguyệt trả lại bà Ánh "khu đất đúng và đủ diện tích mà hai bên đã làm hợp đồng chuyển nhượng". Ngày 12/10/2022, TAND TP.Thủ Đức đã ra Thông báo số 815/2022/TLST-DS, thụ lý vụ án "Tranh chấp đòi lại giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất", do bà Ánh là nguyên đơn, vợ chồng ông Hiệp – bà Nguyệt là bị đơn.

Ngay sau khi TAND TP.Thủ Đức thụ lý vụ án, bà Vũ Thị Ánh đã nộp tiền "tạm ứng án phí" là 300.000 đồng tại Chi cục Thi hành án dân sự TP.Thủ Đức, vào ngày 12/10/2022.

Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 3, Điều 24 - Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa 14,  thì: "Vụ án dân sự có giá ngạch là vụ án mà trong đó yêu cầu của đương sự là một số tiền hoặc là tài sản có thể xác định được bằng một số tiền cụ thể".

Trong vụ án này, bà Vũ Thị Ánh có 2 yêu cầu khởi kiện. Thứ nhất là yêu cầu đòi giấy tờ - yêu cầu này được xác định là không có giá ngạch. Thứ 2 là: "Trả lại cho bà Vũ Thị Ánh khu đất đúng và đủ diện tích mà hai bên đã làm hợp đồng chuyển nhượng có diện tích lần lượt là 8ha, 10.000m2 và khoảng 15.000m2…".

Như vậy, theo đơn khởi kiện, bà Ánh đã có yêu cầu về tài sản và các tài sản này có thể xác định được bằng một số tiền cụ thể. 

Theo Giấy biên nhận tiền mặt ngày 9/9/2019 do bà Ánh cung cấp, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất ký năm 2018 đối với phần đất có diện tích 8ha có giá trị là 80 tỷ đồng; Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất ký năm 2019 đối với phần đất có diện tích 10.000m2 là 50 tỷ đồng và các thửa đất chưa được cấp giấy chứng nhận có diện tích 15.000 m2 15 tỷ đồng. Tổng giá trị của các hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nêu trên là 145 tỷ đồng.

Trao đổi với PV Dân Việt, luật sư Nguyễn Tấn Thi – thuộc Đoàn Luật sư TP.HCM, Giám đốc Công ty Luật TNHH Hoa Sen – cho rằng: "Tại Danh mục án phí, lệ phí tòa án, ban hành kèm theo Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016, quy định rất cụ thể mức án phí, lệ phí tòa án. 

Đối chiếu với vụ án trên, với tổng giá trị tài sản tranh chấp từ trên 4 tỷ đồng thì mức thu án phí dân sự sơ thẩm là 112 triệu đồng, cộng 0,1% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt trên 4 tỷ đồng".

Cụ thể, bà Vũ Thị Ánh khởi kiện đòi tài sản là khu đất trị giá 145 tỷ đồng, thì bà Ánh phải nộp án phí với số tiền 253 triệu đồng. Nếu tạm ứng 50% mức án phí để tòa án thụ lý vụ án, thì bà Ánh phải tạm ứng số tiền 126,5 triệu đồng. 

Tuy nhiên, bà Vũ Thị Ánh đóng tiền tạm ứng án phí sơ thẩm… 300.000 đồng. Theo luật sư Nguyễn Tấn Thi, điều này không phù hợp với quy định của pháp luật, vi phạm Danh mục án phí, lệ phí tòa án, theo quy định của Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016.

Được biết vụ án trên đang trong giai đoạn TAND TP.Thủ Đức thu thập chứng cứ, tiếp xúc nguyên đơn, bị đơn và sẽ đưa ra xét xử trong thời gian tới. Hiện phía bị đơn là vợ chồng ông Hiệp – bà Nguyệt đã có đơn khiếu nại tòa án về vụ việc tạm ứng án phí của nguyên đơn không đúng quy định của luật pháp.