Không chỉ nổi tiếng với các sản phẩm âm nhạc, Tùng Dương còn nổi tiếng bởi những lần… vạ miệng, kiểu "Già trẻ lớn bé đắm đuối với nhạc Bolero thì đúng là sự thụt lùi…", hay làm dậy sóng cộng đồng Swifties tại Việt Nam khi nhận xét Taylor Swift chỉ là một entertainer, không xứng đáng để gọi là diva hoặc một huyền thoại…

Những tuyên ngôn quá thẳng thắn khiến Tùng Dương nhận không ít gạch đá. Thế nhưng hỏi anh còn dám đưa ra những tuyên ngôn như vậy, Tùng Dương khẳng định sẽ vẫn nói, có điều sẽ chọn thời điểm và tiết chế hơn.

20 năm luôn là người thắp lửa cho âm nhạc, đặc biệt là âm nhạc thử nghiệm. Nhìn lại, Tùng Dương thấy mình được hay mất nhiều hơn?

- Tôi nghĩ mình được nhiều hơn mất. Tôi nhận được nhiều sự may mắn. Nhưng nếu cuộc đời chỉ trông vào may mắn không thôi thì chúng ta sẽ không thể thành công, thực hiện được những khát vọng. Với tôi có lẽ vừa nhận được may mắn nhưng cũng là trách nhiệm của mình với nghệ thuật, với âm nhạc. Tôi cho đó là điều tôi đã được. Tôi nhận được sự tin yêu của bạn bè, gia đình, các fan, khán giả…, những người sống quanh tôi. Họ luôn luôn khích lệ, hiểu giá trị những gì tôi đã và đang làm.

Cái được quan trọng nữa là gần 20 năm làm nghề, tôi vẫn kiên trì theo đuổi, vẫn đam mê và chưa bao giờ từ bỏ khát vọng được cống hiến cho nghệ thuật, luôn luôn muốn tìm tòi, thể hiện cái mới trong sáng tạo nghệ thuật.

Nói đến điều mất, tôi nghĩ có những cơ hội lớn đến nhưng tôi đã không thoả hiệp. Ví dụ cũng có thời điểm Tùng Dương có thể tạo drama, để tăng lên hàng triệu view, giống như các bạn trẻ vẫn hay làm là gây scandal nào đó, tuyên ngôn to tát gì đó… để tạo câu chuyện truyền thông. Nhưng tôi dường như không thuộc về thế giới đó, tôi vẫn chỉ muốn mình được bay bổng với âm nhạc, được làm gì đó về nghệ thuật. Nhiều người nói với tôi sao không tạo chiêu trò, nghĩ mưu để đánh bóng tên tuổi. Nhưng nói đến mưu, có lẽ tôi chỉ có mưu trong âm nhạc (cười).

Thời điểm đầu trong quãng thời gian 20 năm ấy, khi bước ra từ Sao Mai Điểm hẹn là một Tùng Dương lạ và quái.Chắc hẳn anh đã phải nhận không ít "gạch đá"?

- Thời kỳ đó tôi vừa chân ướt chân ráo tham gia cuộc thi Sao Mai Điểm hẹn, mẹ tôi chuẩn bị cho mấy bộ trang phục và tôi đã mang tinh thần đó lên sân khấu. Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng trang phục như vậy là chưa đẹp. Và thực sự giờ nhìn lại tôi cũng thấy thảng thốt, trang phục ngày đó chưa thực sự đẹp, khán giả "ném đá" cũng đúng.

Tôi còn nhớ một vài trang báo mạng review về thời trang đã đưa Tùng Dương vào top sao mặc xấu trong tuần. Đó là cái chưa được, nhưng cái được là tôi cũng đã tạo được cái riêng, khác biệt của Tùng Dương không chỉ về âm nhạc mà cả về trang phục, hình ảnh.

Nói lại những vấn đề đó cũng chỉ là nhìn lại và cho mình thêm kinh nghiệm quý báu trong cuộc sống, tôi cũng không muốn thẳng thắn kể ra những câu chuyện cụ thể để rồi lại bị "ném đá". Bởi kinh nghiệm cho thấy, đôi khi thẳng thắn quá cũng không hẳn là tốt.

Với tôi, tôi chỉ thẳng thắn trong âm nhạc, còn ở đời thường tôi cũng dễ tính. Nhiều người sau khi thấy tôi hát trên sân khấu và gặp tôi ngoài đời đã nhận xét: Ngoài đời Tùng Dương dễ tính nhưng khi lên sân khấu Tùng Dương lại xa cách, khó gần.

Sự thẳng thắn đó chỉ phát tiết trong nghệ thuậtvà đôi khi đi ngược với đám đông, dù rằng quan điểm đó cũng chưa đúng, chưa sai, chỉ là quan điểm cá nhân nên dễ bị công chúng chỉ trích. Tuy nhiên, sự thẳng thắn của Tùng Dương chưa là gì so với các đàn anh, đàn chị. Có những người sảy miệng và đã nhận lại sự chỉ trích dữ dội hơn nhiều (cười).

Nhìn lại những lần bị chỉ trích đó, tôi nghĩ mình cần rút kinh nghiệm, thẳng thắn cũng phải tuỳ lúc, tuỳ thời điểm. Nhưng cũng không thay đổi quan điểm của mình, không thể hôm nay nói ra một quan điểm, ngày hôm sau lại nói ra một quan điểm khác, theo kiểu gió chiều nào xoay chiều đó. Tôi xin phép chỉ nói đến vậy mà không nói rõ ra hiện tượng, cá nhân nào đó trong xã hội. Tôi sẽ chỉ nói tập trung về âm nhạc, chính kiến về nghệ thuật, có lẽ đó là kinh nghiệm xương máu của bản thân.

Có phải đó là kinh nghiệm anh rút ra sau nhiều lần bị vạ miệng?

- Tôi không nghĩ đó là vạ miệng, cũng không nghĩ đó là bộc trực. Nhưng xét cho cùng, những điều tôi nói đến thời điểm này có đúng không? Vậy thì những gì tôi nói đó có phải mang tính dự báo không? Nếu như tôi nói điều đó mà sự việc đã đến rồi thì câu nói đó đâu còn ý nghĩa.

Nói như vậy, Tùng Dương sẽ tiếp tục đưa ra quan điểm thẳng thắn mà không sợ tiếp tục bị "ném đá"?

- Tôi nghĩ một quan điểm luôn luôn có người đồng ý và không đồng ý, đó là điều hết sức bình thường. Tuy nhiên, người nghệ sĩ để giữ hình ảnh đẹp trong mắt công chúng thì nên suy nghĩ kỹ, cân bằng chính kiến của mình, không nên nhìn một chiều và gay gắt đưa ra ý kiến chỉ trích người khác.

Được biết sắp tới Tùng Dương sẽ tiếp tục ra mắt những dự án, sản phẩm âm nhạc sau gần một năm mọi thứ bị đóng băng bởi dịch Covid-19?

- Album "Human" ra mắt lần này của tôi tôn vinh con người và những khó khăn con người đã phải trải qua. Chúng ta sinh ra là phải chấp nhận cái chết, cái chết có thể đến trước hoặc đến sau. Thân phận con người đã phải đối mặt, chiến thắng bản thân mình ra sao.

Mỗi người có những vai trò, thiên chức khác nhau. Bác sĩ càng chữa được nhiều bệnh thì càng gieo được thiện nguyện, doanh nghiệp thì luôn luôn tạo dựng kinh tế. Người nghệ sĩ luôn luôn sáng tạo, cống hiến nhiều thành quả nghệ thuật cho đời, cho xã hội, nâng tinh thần, hướng con người về những điều tốt đẹp, chân, thiện, mỹ.

Và album "Human" này vẫn là con đường Tùng Dương theo đuổi, âm nhạc thử nghiệm. Tuy nhiên, thử nghiệm ở ngưỡng 20 tuổi sẽ khác với thử nghiệm của ngưỡng 40 tuổi.

Nếu như thử nghiệm ở tuổi 20 là những hoài bão, luôn luôn muốn làm quá và thể hiện cái tôi của mình thì thử nghiệm ở tuổi 40, khi đã làm chồng, làm cha sẽ khác. Thử nghiệm tìm tòi, là vẽ lên giấc mơ lớn trong âm nhạc và viết tiếp hành trình của người đã trưởng thành, hiểu về thăng trầm của cuộc sống. 

Viết tiếp những gì Tùng Dương đang có như sự may mắn, người vợ cùng chí hướng, có các con bên mình, có thể nói đó cũng là hạnh phúc viên mãn. Âm nhạc của Tùng Dương sẽ không còn là sự điên dại ở bề nổi mà là phần ngầm, phần trầm của người đàn ông chững chạc.

Một sản phẩm âm nhạc nữa được tôi tổ chức vào ngày 28/11/2020 tới đây là liveshow "Con người".Liveshow được chia làm 3 phần. Phần một là tôn vinh, tri ân các nhạc sĩ, trong đó có 4 nhạc sĩ Dương Thụ, Nguyễn Đức Cường, Trần Tiến và cố nhạc sĩ Phó Đức Phương. Những nhạc sĩ đã làm nên một phần quan trọng của lịch sử nhạc Việt đương đại, cùng những nhạc sĩ đã góp phần để cái tên Tùng Dương tỏa sáng như hiện nay với những tác phẩm đầy tâm huyết dành cho Tùng Dương.

Khán giả sẽ được nghe lại một số bài hát tiêu biểu của các nhạc sĩ trong nhóm "Bộ tứ Sông Hồng" chưa được trình diễn trong liveshow lần trước cùng những bài hát của Lê Minh Sơn, Đỗ Bảo, Nguyễn Vĩnh Tiến… Họ đều là những nhạc sĩ mà âm nhạc có sự gắn bó đặc biệt với sự nghiệp của Tùng Dương, mà hơn cả là sự đồng điệu trong tâm hồn và tư duy âm nhạc mang tính đột phá.

Phần 2 – "Tùng Dương và Special Guests", tôi sẽ hát cùng các khách mời như Ngọt, Bùi Lan Hương. Đây có lẽ là bất ngờ đáng được chờ đợi nhất của liveshow lần này. Bởi ít ai có thể hình dung sự kết hợp của Tùng Dương và dòng âm nhạc đầy năng lượng, dữ dội của mình với các nghệ sĩ mà âm nhạc của họ thiên về sự giản dị, ngẫu hứng, gần gũi với khán giả trẻ.

Và phần cuối cùng là "Tùng Dương và Human" (Con người) hứa hẹn bùng nổ nhất của chương trình với những ca khúc mới lần đầu được trình diễn live, trích từ album mới nhất "Human".

Nhìn lại những album của Tùng Dương, từ "Chạy trốn", "Khối màu ô lập phương", "Li ti", "Độc đạo" và giờ là "Human", những album có thể nói rất riêng của Tùng Dương nhưng cũng kén người nghe. Vậy có khi nào Tùng Dương cảm thấy cô đơn trên con đường độc hành?

- Độc hành với tôi là một điều rất thú vị, đó là giá trị tôi theo đuổi. Có thể những ca sĩ kháckhông chọn con đường đó, bởi âm nhạc không đại chúng, đối tượng khán giả không nhiều. Nhưng tôi sẽ vẫn kiên định và không thoả hiệp trên con đường mình đã chọn.

Thực sự ai cũng muốn tên tuổi của mình phổ cập rộng. Nhưng nếu lúc nào cũng chỉ mong phổ cập rộng thì chắc chắn sẽ không thể giữ lại cho mình bản năng làm nghệ thuật. Cũng có lúc tôi cũng bị dao độngvà nghĩ nếu thay đổi có lẽ tôi đã kiếm tiền được nhiều hơn. Nhưng ý nghĩ đó qua đi rất nhanh và tôi thấy rằng, trong nghệ thuật người nghệ sĩ nên hiểu rõ mình nhất, không nên loay hoay để tránh tình trạng đẽo cày giữa đường.

Tùng Dương sẽ vẫn luôn có sự đối lập, nhẹ nhàng, êm ái nhưng cũng góc cạnh, gai góc. Người nghệ sĩ muốn tạo nên chân dung đúng cách sẽ luôn phải song hành hai yếu tố, giá trị của sự tôn vinh và giá trị của sự sáng tạo. Nếu chúng ta chỉ mải miết đi tôn vinh thì chúng ta sẽ bị triệt tiêu sáng tạo. Nếu chỉ an toàn, suốt đời đi hát bài hát cũ mà không chịu hát những tác phẩm mới, không bao giờ cày xới những mảnh đất mới thì không thể có sự sáng tạo. Tôi không phải dạng nghệ sĩ đó!

Người nghệ sĩ ắt hẳn cô đơn, nhưng trên sự cô đơn vẫn sẽ gặp những con người cô đơn khác có cùng chung chí hướng với mình, để cùng tạo nên những sản phẩm đẹp nhất.

Tôi nghĩ mình không cô đơn mà khi tìm được những người cô đơn như mình thì mình sẽ không còn cô đơn nữa. Khán giả bây giờ rất tinh, dù họ vẫn bắt trend, nghe gu thưởng thức số đông, nhưng không có nghĩa họ không mở lòng đón nhận cái mới, ghi nhận sự dũng cảm của những nghệ sĩ đi con đường riêng.

Từ khi mới vào nghề, bước ra từ cuộc thi Sao Mai Điểm hẹn đã đi con đường riêng khác biệt - một Tùng Dương lạ và quái, có bao giờ anh có cảm giác chông chênh?

- Chưa bao giờ tôi cảm thấy chông chênh, kể cả thời điểm mới bước chân vào Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, vừa học vừa xin việc, đi hát ở các nhà hàng, khách sạn, quán bar...

Tôi còn nhớ, ngày tôi được NSND Quang Thọ và cô Lê Dung gọi đến kiểm tra giọng hát, thầy Quang Thọ nhìn thấy tôi đã thốt lên: "Trông gầy, dặt dẹo thế kia có hát được không?".

Lúc đó tôi vừa bị gẫy tay, bó bột nẹp cứng tay giơ như chào cờ, hát bài "Tự nguyện". Sau khi hát xong, thầy Quang Thọ và cô Lê Dung nhận tôi vào trường luôn.

Khi tôi học năm thứ nhất Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, hồi đó có mốt sinh viên đi thử việc, đi hát ở các tụ điểm để có thêm kinh nghiệm thực tế. Ai mà đắt show hát hàng đêm thì khi trở về trường cũng thấy hãnh diện và được các bạn trong trường ngưỡng mộ vô cùng.

Tôi còn nhớ các nữ ca sĩ cùng lứa với tôi như Lưu Thiên Hương, Khánh Linh… đi hát ở quán bar, khách sạn rất dễ, bởi con gái nhỏ nhắn, make up xong lập tức trở nên xinh đẹp, lộng lẫy. Còn tôi đi xin hát ở các nhà hàng, khách sạn, chỉ nhận cát-xê bèo bọt 100 đến 200 nghìn đồng, nhưngđều bị từ chối thẳng thừng. 

Câu trả lời mà tôi nhận được khi xin việc là: "Em hát rất hay, nhưng phong cách của em không phù hợp với ở đây. Khán giả ở đây chỉ thích nghe nhạc Hoa lời Việt, hoặc là hát về tình yêu, nhạc pop, trong khi em hát "Không thể có thể", "Mái đình làng biển"…, khách không nghe em ạ". Thời điểm đó, cái gì khác biệt với đám đông thường bị từ chối, âm nhạc cũng không ngoại lệ.

Khi bị từ chối, lại nhìn thấy các bạn đắt show đi hát hàng đêm, tôi thèm vô cùng, thèm được đứng trên sân khấu, thèm hát, mong muốn được rèn luyện hát. Nhưng nghĩ lại có khi đó lại là may mắn của tôi. Bởi nếu tôi đắt show chạy hát các tụ điểm hàng đêm thì có lẽ bây giờ giọng Tùng Dương sẽ không được như hiện tại, và điều quan trọng là sẽ không khiến cho tôi có động lực, mục đích để thử nghiệm, sáng tạo như bây giờ.

Ngày đó tôi cũng có chút nghĩ ngợi, sao nổi tiếng khó đến vậy? Mình mới chỉ đi xin hát ở nhà hàng thôi mà cũng đã bị từ chối, vậy làm sao mình có thể nổi tiếng được đây, lúc nào mình mới có thể nổi tiếng?

Sau đó tôi được biết có cuộc thi Giọng hát trẻ, tôi dũng cảm tham gia thi và giành giải 3. Có giải thưởng, tôi quay trở lại xin hát ở các tụ điểm và trưng bằng giải thưởng ra, nhưng họ vẫn từ chối, vẫn lý do dòng nhạc tôi hát quá khác biệt.

Tôi biết mình không thể đi lên bằng cách hát ở các tụ điểm mà chỉ có thể khẳng định tên tuổi, con đường âm nhạc của mình thông qua các cuộc thi hát. Chính vì vậy mà sau đó tôi đăng ký các cuộc thi hát Giọng hát hay Hà Nội, Sao Mai điểm hẹn...

Đây cũng là thời điểm đời sống âm nhạc có nhiều thay đổi, nhận thức của công chúng về âm nhạc cũng thay đổi, các cuộc thi âm nhạc nở rộ, thể loại âm nhạc được mở rộng, khiến định hướng âm nhạc được rõ nét hơn, thế nào là nghệ thuật, thế nào là đại chúng...

(Còn tiếp)