Trận chiến tư pháp nhiều hệ luỵ

Nam Phi đưa cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng ở dải Gaza lên toà án này và yêu cầu ICJ ra phán quyết buộc Israel phải chấm dứt ngay mọi hành động quân sự ở dải Gaza nhằm vào người Palestin. Cáo buộc này của Nam Phi và cả việc ICJ chấp nhận thụ lý vụ việc đều bị phía Israel bác bỏ. Tuy nhiên, vì cả Nam Phi và Israel đều là thành viên của ICJ nên một khi toà này đồng ý xem xét cáo buộc và yêu cầu của Nam Phi thì Israel không thể không tới hầu toà. ICJ mới chỉ bắt đầu thụ lý vụ việc, thủ tướng Israel Benjamin Netantahu đã thẳng thừng tuyên bố bất chấp ICJ và khẳng định Israel sẽ tiếp tục chiến tranh cho tới khi đạt được tất cả các mục tiêu đề ra.

ICJ cần thời gian vài năm để đi đến phán xử cuối cùng xác định Israel có phạm tội diệt chủng ở dải Gaza hay không. Sau đây mấy năm nữa, không biết Israel, Hamas và dải Gaza sẽ như thế nào nên việc ICJ phán xử ra sao về cáo buộc của Nam Phi hiện không khiến phía Israel quan ngại. Điều làm cho Israel phải đặc biệt lưu tâm vì có thể sẽ rất nguy hại ngay đối với Israel là ICJ đồng ý xem xét vụ việc và có thể trong thời gian chỉ một vài tuần tới đưa ra phán quyết yêu cầu Israel chấm dứt ngay mọi hành động chiến tranh ở dải Gaza. Mọi phán quyết của ICJ có hiệu lực bắt buộc đối với tất cả các thành viên và là phán quyết cuối cùng. ICJ không có năng lực tổ chức thi hành án trên thực tế nhưng mọi phán xử của ICJ đều có tác động rất mạnh mẽ tới quan điểm, thái độ của các thành viên khác trong ICJ cũng như định hướng nhận thức của dư luận về cuộc chiến tranh giữa Hamas và Israel cũng như về những hành động chiến tranh của Israel ở dải Gaza. Riêng trên phương diện này, việc bất chấp nghị quyết của LHQ không bất lợi cho Israel bằng bất chấp phán quyết của ICJ.

Ở khu vực Trung Đông, Israel chiến tranh với Hamas. Ở ICJ, Israel phải đối địch Nam Phi. Đấy sẽ là một trận chiến quyết liệt về pháp lý và tư pháp quốc tế. Chừng nào ICJ chưa kết thúc vụ việc, chừng đó Israel còn phải tự bào chữa và bảo vệ trước toà và vì thế không thể hoàn toàn muốn làm gì thì làm ở dải Gaza. Đấy sẽ là trận chiến tư pháp, pháp lý và truyền thông quốc tế mà Israel không thể chủ động kiểm soát được. Đồng thời, ở trận chiến này, tất cả các đồng minh của Israel không thể trợ giúp Israel trực tiếp và đắc lực như đã, đang và sẽ còn tiếp tục hậu thuẫn Israel trong cuộc chiến với Hamas.

Nam Phi vốn có mối quan hệ thân thiết truyền thống từ rất nhiều năm nay với Palestin và thuộc diện những quốc gia trên thế giới ngay từ đầu cuộc chiến tranh giữa Hamas và Israel ở khu vực Trung Đông lên án và phê phán Israel mạnh mẽ nhất. Ngoài mục đích thể hiện sự ủng hộ Palestin, chính phủ Nam Phi khởi kiện ICJ còn nhằm mục tiêu gây dựng và tăng cường vai trò và ảnh hưởng trong mọi chuyện lớn của chính trị thế giới. Hơn nữa, chính phủ Nam Phi hành động như vậy còn nhằm đáp ứng tâm lý của người dân ở Nam Phi xưa nay luôn ủng hộ Palestin và phản đối Israel.

Trong chừng mực nhất định, việc Nam Phi đưa Israel ra ICJ với cáo buộc diệt chủng ở dải Gaza cũng còn liên quan gián tiếp tới cuộc chiến ở Ucraine giữa Nga và Ucraine. Nam Phi không lên án Nga về cuộc chiến tranh này và cũng không hùa theo các nước trong khối Phương Tây tiến hành những biện pháp chính sách trừng phạt Nga. Phe này đã thuyết phục được Toà án hình sự quốc tế (ICC) phát lệnh bắt giữ tổng thống Nga Vladimir Putin. Ẩn ý của Nam Phi ở đây là nếu ICJ kết tội Israel như cáo buộc của Nam Phi thì tất cả các nước trong khối Phương Tây hậu thuẫn Israel hoặc đã không thúc ép Israel chấm dứt chiến tranh ở dải Gaza cũng không thể hoàn toàn vô tội và không phải chịu trách nhiệm gì. Cho nên những hệ luỵ của vụ kiện tụng này ở ICJ chắc chắn sẽ buộc cả Israel lẫn các đồng minh của Israel trong cuộc chiến tranh giữa Israel và Hamas phải thay đổi hoặc điều chỉnh rất đáng kể đường hướng chính sách của họ về cuộc chiến tranh này, về Hamas và Israel.