Nhà Lê

Lý tưởng của kẻ sĩ là đi học, đi thi, làm quan nhưng chỉ xuất thế khi có bậc vua sáng, chúa minh. Nguyễn Thực là một người như thế.

Đường đường thân là nhạc phụ của vua đương triều, lại có quyền cao chức trọng trong tay. Nhưng chỉ vì một việc nhỏ chỉ đáng trách chứ chưa đáng chết, mà Nhập nội đại đô đốc Lê Ngân hồn phải về nơi tiên cảnh trong sự ấm ức.

Lê Văn An là công thần khai quốc nhà Lê sơ. Ông đi theo Lê Lợi ngay từ ngày đầu, từng cùng Lê Lợi dự hội thề Lũng Nhai năm 1416. Trong buổi thề hôm đó, tên ông đứng hàng thứ ba. Khi khởi nghĩa Lam Sơn nổ ra, ông luôn theo Lê Lợi đánh nhiều trận lớn nhỏ, lập được nhiều công lao.

Lê Sát hận Lê Ngân nên ngầm nuôi võ sĩ trong nhà đợi cơ hội phục thù. Mọi việc bị vỡ lở, vua Lê Thái Tông giận dữ muốn chém Lê Sát bêu đầu ngoài chợ. Nhưng khi đó các đại thần can ngăn, Lê Sát bị bắt phải tự vẫn bằng thuốc độc tại nhà.

“Gia Miêu” tiếng cổ có nghĩa là “lúa tốt”, dân gian gọi là đất quý hương. Đất Gia Miêu ngày nay là thôn Gia Miêu thuộc xã Hà Long (huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa) - nơi có quần thể di tích cấp quốc gia Đình làng Gia Miêu, di tích lăng, miếu Triệu Tường lưu dấu những trầm tích lịch sử là nơi phát tích của vương triều Nguyễn...

Sau cuộc chiến giữa nhà Minh và Đại Việt kết thúc, để giữ quan hệ hòa hiếu, nhà Lê chấp nhận lệ cống người vàng Liễu Thăng.

Năm 1464, Nguyễn Xí bệnh nặng, vua Lê Thánh Tông sai sứ mang một đạo dụ đến nhà riêng thăm hỏi và biếu một ngàn quan tiền để thuốc thang. Trong đạo dụ có đoạn: "Công của khanh, trẫm chưa báo đền mà bệnh của khanh sao đã trầm trọng. Nghĩ đến nước, cơm cháo khanh phải cố ăn. Lo cho trẫm, thuốc thang khanh phải cố chữa".

Dưới triều đại trị vì của chúa Trịnh Cương, đất nước Đại Việt ngày ấy có quân cường, nước thịnh, dân chúng sung túc, ngoại bang nể trọng và xứng là một thời thịnh trị.

Chúng ta biết đến một Hoàng Thành Thăng Long nguy nga một thời vang bóng. Thế nhưng không ít câu hỏi rằng, thời phong kiến, các vị vua Đại Việt đã nuôi những loài động vật nào trong hoàng cung? Thời nhà Trần từng có một nơi tên Lạc Thanh Trì nuôi rất nhiều loài cá độc đáo.

Năm 1725, chúa Trịnh Cương theo lời tâu bày của Tham tụng Nguyễn Công Hãng "cho phép dân sở tại yết bảng ghi chép những lời khen ngợi hay chê bai" các quan lại địa phương, nghĩa là cho phép nhân dân công khai phê bình lãnh đạo địa phương.