“Mua” làm sao được Hội đồng xét duyệt NSƯT, NSND?

“Tôi và Minh Thu từng rất thân nhau”

Được biết, sau khi được một tờ báo đính chính xin lỗi, ông sẽ vẫn kiện NSƯT Minh Thu vì đã nói ông tham ô công quỹ?

- Đúng vậy, tôi sẽ kiện. Nếu cô ấy xin lỗi tôi trên báo thì tôi sẽ thôi. Thực ra cái chuyện tôi bị kỷ luật cũng chỉ đơn giản như thế này thôi. Khi đó, tôi đang là Trưởng đoàn ở Nhà hát Chèo Việt Nam và đưa đoàn đi biểu diễn. Diễn xong, khi thanh toán kinh phí thì có trích lại 10% cho địa phương. Về nguyên tắc, như thế là không được, nhưng tôi đã “xé rào” làm việc ấy để ngoại giao, sau này người ta còn mời đoàn đi diễn nữa. Sợ chuyện này thành tiền lệ nên tôi bị kỷ luật chứ không có chuyện tham ô gì ở đây cả.

NSND Bùi Đắc Sừ. Ảnh: T.Hà

Nhưng cứ theo lý thông thường mà suy ra, nếu không "có lửa" thì làm sao có chuyện ông bị điều chuyển công tác, từ Trưởng đoàn sang làm đạo diễn?

- Không phải tôi bị điều chuyển, mà là do tôi tự ái xin chuyển thôi. Vì mình làm chuyện có lợi cho tập thể chứ có bỏ vào túi riêng đâu. Không trích phần trăm thì lần sau ai người ta mời. Nói thật với bạn, làm Trưởng đoàn không sung sướng gì đâu, vất vả lắm. Trong khi đó, chuyển sang làm đạo diễn nhiều tiền hơn, vì lúc nào tôi cũng đắt show dựng vở cho các đoàn.

Được biết, ông và NSƯT Minh Thu có mâu thuẫn khá lâu rồi. Phải chăng vì chuyện đó mà ông không bỏ phiếu cho nghệ sĩ này trong đợt xét danh hiệu NSND vừa qua?

- Không đến nỗi thế đâu. Nếu cô ấy xứng đáng, tôi bầu ngay. Tôi không phải là người như thế. Ban đầu, cô ấy rất thân, cái gì cũng bảo “anh là nhất”. Đoàn đi diễn, bao giờ tôi cũng tin tưởng giao vai trò thủ quỹ cho Minh Thu. Nhưng chỉ vì chuyện cá nhân của cô ấy mà tôi không thực hiện, thế là “lật” ngay. Tất nhiên là còn có nhiều chuyện sau này nữa, như khi tôi làm Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam thì có phân nhà cho một số diễn viên, nhưng Minh Thu có nhà rồi nên tôi không phân nữa. Đợt phong tặng danh hiệu lần trước, cô ấy cũng “cho” tôi lên báo rồi. Tôi không bị kỷ luật bao giờ mà cô ấy còn bịa ra, huống hồ là những chuyện không có bằng chứng khác, cho nên tôi mới lên tiếng, chứ như mọi lần thì tôi không chấp.

“Hẹp hòi với nghệ sĩ làm gì khi chúng tôi có mất gì đâu”

Ông nói NSƯT Minh Thu không xứng đáng, nhưng sau khi được phong tặng danh hiệu NSƯT, nghệ sĩ Minh Thu đã có thêm 2 HCV và 2 HCB  cùng hàng chục giải thưởng khác. Vậy tại sao vẫn trượt danh hiệu NSND?

- Đó là hồ sơ cô ấy khai. Còn khi Hội đồng xét duyệt làm việc thì thấy, cô ấy chỉ có 1 HCV là của Quốc gia thôi. Với NSND thì không được tính HCB và cũng không được quy đổi.

Như vậy theo ông, những thắc mắc, thậm chí kiện cáo lâu nay là do nghệ sĩ hiểu chưa thấu quy chế?

- Họ hiểu hết, nhưng họ cứ cho mình là xứng đáng nên cứ kêu lên. Nếu đủ, họ kiện lên Trung ương ấy chứ. Có 1 HCV thì kiện cái gì? Có mà kiện củ khoai.

NSƯT Minh Thu.

Nhưng có trường hợp nghệ sĩ đủ điều kiện mà vẫn không được xét tặng danh hiệu đó thôi...

- Đúng, vì họ chưa đủ tầm. Nếu không thì cần gì đến Hội đồng xét duyệt? Họ đủ điều kiện nhưng có lan tỏa, có tỏa sáng không? Cô Thu thì tôi đánh giá là hát hay, thông minh vì tôi từng là đạo diễn trực tiếp của cô ấy gần chục vở, nhưng diễn “xạo” và ngoại hình không đạt.

Vừa rồi ông nói nghệ sĩ Minh Thu hình thức không phù hợp. Tôi nghĩ tài năng phải quan trọng hơn ngoại hình chứ?

- Diễn ngoại hình không đạt chứ tôi không nói cô ấy xấu. Đó là quan điểm của tôi, còn ai nghĩ khác thì đó là việc của họ. Nhưng vấn đề của Minh Thu là cô ấy không đủ tiêu chuẩn.

Vậy nếu có ý kiến phản biện lại rằng, nghệ sĩ có tài năng, có tỏa sáng hay không phải do khán giả đánh giá?

- Nếu căn cứ vào khán giả thì sẽ có hai luồng ý kiến: Có người khen và sẽ có người chê. Trình độ khán giả hơn chúng tôi được à? Chúng tôi có tiêu chuẩn của Nhà nước để đánh giá chứ không phải bằng cảm tính. Không đánh giá đúng thì tự thân mình cũng ngượng chứ. Mà chúng tôi mất cái gì, sao phải hẹp hòi với nghệ sĩ?

Ông có lý của ông, nghệ sĩ Minh Thu cũng có những lý do của cô ấy. Ông có nghĩ, giữa hai người là do hiểu lầm mà ghét nhau?

- Một là thế, hai là do Minh Thu và một số người không hài lòng khi tôi làm Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam nên bây giờ phản đối. Cái đó phải chấp nhận thôi, không thể làm đẹp lòng hết tất cả mọi người. Tôi từng qua các chức vụ lãnh đạo khác nhau, không “động” người này thì “động” người khác. Tôi chả ngại chuyện đó lắm. Cứ bảo Hội đồng xét duyệt không có tâm? Trời ơi, nghe cái câu “không có tâm” mà buồn cười. Không có tâm mà tin nhắn cảm ơn đầy ra.

Cảm ơn sau khi bầu xong thì đúng rồi, nhưng còn trước khi bầu thì có ai nhắn tin cho ông không?

- Cũng có, thường là “thầy giúp em”. Hoặc họ mang quà tới, nhưng tôi chỉ lấy một chút hoa quả cho họ mừng thôi. Và nói rõ, không có quà thì tôi vẫn bỏ phiếu, vì bạn xứng đáng. Nếu không được thì cũng nói rõ là, không phải vì nhận quà của bạn mà tôi đồng ý đâu.

Chưa có kết quả cuối cùng mà làm thế thì có phạm quy không?

- Vấn đề là mình có nghe theo không? “Mua” làm sao được Hội đồng xét duyệt?

Đợt nào xét danh hiệu cũng có lùm xùm. “Ngồi” Hội đồng xét duyệt nhiều đợt như thế, ông có nghĩ là cũng đến lúc nên nghỉ cho đỡ căng thẳng?

- Cũng mệt chứ. Năm nay tôi cũng xin rút rồi, nhưng không được vì ngành chèo làm gì còn ai. NSND Trần Bảng thì già yếu rồi, không đi nổi nữa. Anh Chu Văn Thức thì có đi hội diễn đâu. Còn tôi, 18 đoàn chèo tôi biết hết vì vẫn có vở đi hội diễn, vẫn là thành viên Ban giám khảo. Nhưng năm nay Hội đồng xét duyệt có thêm mấy NSND mới, chắc là không khan hiếm nữa.

Vậy, đợt tới đây ông có tham gia Hội đồng xét duyệt nữa không?

- Khả năng là tôi vẫn “ngồi” đấy.

Cảm ơn NSND Bùi Đắc Sừ!