Lấy mật gấu biếu cấp trên

Gấu đang được nuôi nhốt tại Trung tâm Cứu hộ Tam Đảo (Ảnh minh hoạ).

Chích hút mật vì... mất công nuôi

Theo kết quả điều tra của Công an Hà Nam, năm 2002, lực lượng liên ngành của Hà Nam đã bắt giữ vụ vận chuyển trái phép 2 con gấu ngựa trên địa bàn do các đối tượng buôn lậu thực hiện. Ngay sau đó, 2 con gấu này đã được đưa về nuôi nhốt tại Chi cục Kiểm lâm Hà Nam cho đến năm 2009 (thời điểm ông Du bị phát hiện hút mật gấu vào ngày 22-8-2009).

Tiếp xúc với chúng tôi, bản thân ông Trần Đình Du, cũng như lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Hà Nam đã thừa nhận, hành vi chích hút mật gấu là sai trái, vi phạm.

Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hà Nam cho biết: “Trước khi chuyển gấu về Trung tâm Cứu hộ Tam Đảo (Vĩnh Phúc), ông Du có tâm lý tiếc công đã nuôi dưỡng, chăm sóc 2 con gấu này trong suốt hơn 7 năm trời, nên đã nảy sinh hành động tổ chức chích hút mật gấu để sử dụng và chia cho anh em trong cơ quan”.

Ông Hùng cho rằng: "Hành động này của ông Du, xét về góc độ nghề nghiệp, luật pháp và đạo đức đều vi phạm, nhưng các văn bản pháp luật cũng như quy định của Bộ NN&PTNT để xử lý hành vi này của ông Du lại không có, nên cơ quan chức năng cũng như Sở NN&PTNT chưa biết xử lý như thế nào".

Theo ông Hùng, quy định của Bộ NN&PTNT về lĩnh vực này chỉ nêu việc xử lý về hành vi buôn bán, còn ông Du tổ chức chích hút để tiêu dùng, nên không thể quy vào tội buôn bán.

Do đó, theo ông Hùng: “Sau khi bị lực lượng PC36 Công an Hà Nam phát hiện, lập biên bản vi phạm, ông Du vẫn mang mật gấu chích hút được đi biếu một số lãnh đạo Sở NN&PTNT, bản thân tôi cũng được ông ấy biếu 4cc”.

Có chế tài, nhưng không áp dụng

Song trên thực tế, tại Nghị định 32 của Chính phủ về “Quản lý động vật rừng, thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm” đã quy định nghiêm cấm hành vi sử dụng động vật rừng thuộc nhóm nguy cấp, quý hiếm dưới mọi hình thức.Mặc dù sự việc ông Du chích hút mật gấu bị “lộ” đã lâu, song đến nay ông này vẫn chưa phải chịu bất cứ một hình thức xử phạt nào. Điều này, theo chính lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Hà Nam là do “lỗ hổng” của các quy định pháp luật.

Bản thân loài gấu cũng được xếp vào nhóm IB, tức nhóm động vật rừng hoang dã, quý, hiếm nghiêm cấm khai thác, sử dụng.

Mặt khác, Thông tư số 90 của Bộ NN&PTNT về hướng dẫn xử lý tang vật là động vật rừng sau khi xử lý tịch thu, quy định: Tang vật là động vật rừng còn sống thuộc nhóm IB sẽ được xử lý hoặc thả về tự nhiên, hoặc chuyển giao cho trung tâm cứu hộ động vật; chuyển giao cho các cơ sở nghiên cứu khoa học, giáo dục môi trường; bán cho các vườn thú, đơn vị biểu diễn nghệ thuật, cơ sở gây nuôi động vật hợp pháp theo quy định của pháp luật.

Như vậy, không có điều khoản nào cho phép cơ quan chức năng sau khi tịch thu tang vật là động vật rừng thuộc nhóm nguy cấp, quý, hiếm được nuôi nhốt.

Ông Đỗ Quang Tùng- Chánh văn phòng CITES cho rằng: “Việc kết luận của cơ quan chức năng Hà Nam đối với hành vi vi phạm của ông Trần Đình Du như vậy là không thỏa đáng. Bởi, bản thân ông Du là người đứng đầu một cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ động vật rừng nhưng lại vi phạm. Hành vi chích hút mật gấu là vi phạm pháp luật. Do đó, không thể nói rằng không có quy định, căn cứ pháp luật để xử lý”.