Diện tích trồng dâu nuôi tằm nhả tơ ngày càng tăng, tín hiệu tích cực cho ngành dâu tằm tơ

Sáng ngày 2/12, tại TP.Đà Lạt, Bộ NNPTNT phối hợp với UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức Hội nghị Phát triển bền vững ngành dâu tằm tơ Việt Nam. Hội nghị đã tập trung thảo luận, trao đổi về thành tựu, thách thức của ngành dâu tằm tơ cả nước cũng như vấn đề giống tằm đã được bàn trong nhiều năm qua.

Ông Tống Xuân Chinh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) cho biết, hiện nay cả nước có 32 tỉnh có nghề trồng dâu nuôi tằm với diện tích khoảng 13.200 ha dâu, trong đó vùng Tây Nguyên chiếm 77%, tiếp theo là vùng miền núi và trung du chiếm 11%, ít nhất là vùng Đồng bằng sông Cửu Long chỉ có 0,05%, các vùng khác từ 2,94-5,14%. 

Trong đó, diện tích dâu tằm năm 2022 tăng 58,22% so với năm 2018, giai đoạn 2019 - 2022 diện tích trồng dâu nuôi tằm đều tăng qua các năm. Tăng trưởng bình quân giai đoạn 2018-2022 là 12,15%.

Với những lợi thế sẵn có, ngành dâu tằm tơ Việt Nam đã có sản lượng kén tăng trưởng bình quân giai đoạn 2018-2022 là 19,33%.

Trong khi đó, từ năm 2018 sản lượng kén tằm bắt đầu tăng dần. Năm 2019, cả nước sản xuất được hơn 11.800 tấn kén tằm các loại, năm 2020 là gần 15.000 tấn (tăng 25,9% so với năm 2019), năm 2021 đạt hơn 16.400 tấn, năm 2022 sản xuất được hơn 16.800 tấn. Tăng trưởng bình quân giai đoạn 2018-2022 là 19,33%.

"Về giống tằm, nước ta có hai loại chính là tằm dâu và tằm thầu dầu lá sắn. Giống tằm dâu được sử dụng chủ yếu trên diện rộng gồm (giống đa hệ kén vàng và giống lưỡng hệ kén trắng; giống tằm đa hệ cho chất lượng tơ không tốt bằng giống lưỡng hệ nhưng khỏe dễ nuôi hơn giống lưỡng hệ cho chất lượng tơ cao). Giống tằm thầu dầu lá sắn được nuôi ở một số vùng trung du và miền núi.

Với giống tằm đa hệ kén vàng và tằm thầu dầu lá sắn, hiện nay Việt Nam hoàn toàn chủ động được nguồn trứng. Tuy nhiên, trứng tằm lưỡng hệ kén trắng Việt Nam mới đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu, 90% trứng tằm lưỡng hệ (kén trắng) đang nhập từ Trung Quốc qua đường tiểu ngạch", ông Tống Xuân Chinh cho biết.

Cũng tại hội nghị, đại diện Sở NNPTNT tỉnh Lâm Đồng cho hay, năm 2023, diện tích trồng dâu tằm của tỉnh Lâm Đồng đạt khoảng 9.800 ha, sản lượng lá dâu ước đạt 247.000 tấn, sản lượng kén đạt khoảng 16.000 tấn. Toàn tỉnh Lâm Đồng hiện có khoảng 16.000 hộ nông dân trồng dâu, nuôi tằm, có 5 làng nghề trồng dâu nuôi tằm và 45 tổ hợp tác, 12 hợp tác xã trồng dâu, nuôi tằm.

Với nhu cầu trứng tằm lưỡng hệ khoảng 350.000 - 400.000 hộp/năm (giá trị khoảng 100 tỷ đồng), toàn bộ được nhập khẩu từ Trung Quốc bằng con đường tiểu ngạch, không qua kiểm dịch, chất lượng trứng giống tằm không ổn định (phần lớn nhập từ tỉnh Quảng Tây và một số ít nhập từ tỉnh Quảng Đông). 

Toàn tỉnh hiện có khoảng 4 tổ chức, cá nhân nhập khẩu trứng giống tằm từ Trung Quốc và khoảng 200 cơ sở nuôi tằm con tập trung (chủ yếu trên địa bàn huyện Lâm Hà và TP. Bảo Lộc) thực hiện cung ứng giống tằm con cho người chăn nuôi.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến cho biết: "Năm 2020, Bộ đã phối hợp với tỉnh Lâm Đồng tổ chức hội nghị này, sau 3 năm tiếp tục tổ chức để xem lại chúng ta đã làm được gì, ngành dâu tằm phát triển ra sao, còn những khó khăn, vướng mắc gì. Từ đó các đơn vị thuộc Bộ, các tỉnh và các doanh nghiệp trao đổi, thảo luận để phát triển ngành dâu tằm tơ của Việt Nam phát triển bền vững".

Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Phúc – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng nhận định ngành dâu tằm tơ của Việt Nam nói chung và tỉnh Lâm Đồng nói riêng vẫn còn một số tồn tại, bất cập như: Hệ thống sản xuất trứng giống tằm trong nước chưa đáp ứng được yêu cầu về số lượng, chất lượng. 

Công tác quản lý và sản xuất, kinh doanh trứng tằm còn nhiều bất cập, hành lang pháp lý chưa thật sự rõ ràng, công tác chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật về trồng dâu nuôi tằm theo hướng kỹ thuật cao chưa được thực hiện thường xuyên. 

Đặc biệt, sự liên kết trong sản xuất ngành dâu tằm tơ còn yếu, chưa có doanh nghiệp lớn làm đầu mối trong liên kết chuỗi sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm lụa tơ tằm.