Cối xay

"Nghiến răng như sấm, như giông/Một đoàn con nít tồng ngồng chạy ra" là câu đố dân gian được nhiều người dân nông thôn tỉnh Cao Bằng thường hỏi trẻ con về chiếc cối xay bằng đá.

Trải qua mọi công đoạn hoàn toàn được làm thủ công, từ đôi tay tài hoa, tỉ mẩn của ông lão đã bước sang tuổi 82 ở tỉnh Quảng Trị, những chiếc cối xay lúa trong ký ức xa xưa thành hình đầy sống động.

Sau khi chuyên gia Daniel Enriquez chia tay Hà Nội FC, đến lượt Fabio Lopez không thể hòa nhập với Thanh Hóa FC cho thấy sự thật là những HLV ngoại luôn khó có đất diễn tại sân chơi số 1 của Việt Nam.

Tại xóm Bản Giuồng, xã Tiên Thành, huyện Phục Hòa (tỉnh Cao Bằng) nơi có 78 hộ dân sinh sống thì có đến 80% hộ dân có cối xay đá trong gia đình.

Làng Phương Lang, xã Hải Ba (huyện Hải Lăng, Quảng Trị) một thời nổi tiếng bởi nghề đóng cối xay tre. Trải qua bao sự đổi thay, nghề thủ công truyền thống này đã dần bị mai một theo thời gian. Đến nay, làng này chỉ còn duy nhất một ông lão níu giữ nghề xưa. Và, nghề truyền thống này tưởng chừng bị mai một thì bất ngờ “sống lại” nhờ du lịch phát triển…

Với cây rơm, ngôi nhà tranh, những chiếc rổ, cây cau, cối xay, qua tay các nhà nông đã tô đẹp bộ mặt trung tâm thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam trước thèm năm mới Mậu Tuất 2018.

Hàng trăm cối đá, cối xay bột, cày bừa, mõ trâu... được các nhà sư ở chùa Xanh, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình trưng bày tại khuôn viên. Mỗi hiện vật như một trang sử kể lại về chặng đường đã qua của cư dân nơi đây. Đến chùa Xanh ngoài việc cầu an, tĩnh tâm, du khách như được sống lại những ngày rất đỗi thân thương nơi quê nhà.

Một thứ ngôn ngữ không theo bất kỳ quy luật ngữ âm nào, không có cả trong những bản chép tay. Chỉ có con người được sinh ra, lớn lên trong một ngôi làng mới hiểu được ý nghĩa và lưu giữ bằng cách truyền khẩu từ đời này sang đời khác.

Một lần, tại Tế Nam, Vương Tử Bình đang uống trà ở trà viên thì thấy gần đó có cối xay nước đang quay chuyển rất nhanh. Ông tự tin nói: “Để tôi ngăn lại”. Ông xắn tay áo, vận khí lực ở chân, vươn tay đè lên thớt cối xay làm nó không xê dịch một ly.

Khẩu pháo bất khả chiến bại, vòi tắm hoa sen, cửa tự động, robot chim bay, ngọn hải đăng, đồng hồ báo thức...là những phát minh cực độc ít ai biết đến của người Hy Lạp cổ đại.