Lo ngại kênh đào Phù Nam - Techo làm giảm 50% lượng nước đổ về sông Hậu, sông Tiền và gây lũ thấp cho ĐBSCL

Huỳnh Xây Thứ ba, ngày 23/04/2024 17:38 PM (GMT+7)

Hôm nay 23/4, tại TP. Cần Thơ, Ủy ban sông Mê Công Việt Nam (VNMC) phối hợp với Ban thư ký Ủy hội sông Mê Công quốc tế (MRC) tổ chức cuộc họp tham vấn về dự án kênh đào Phù Nam-Techo của Campuchia.

Kênh đào Phù Nam- Techo có thể làm tăng khả năng xâm nhập mặn sâu hơn

Theo thông tin từ cuộc họp tham vấn, dự án kênh đào Phù Nam-Techo nối sông Bassac ra cảng Kep của Campuchia, với tổng chiều dài khoảng 180km.

Lo ngại kênh đào Phù Nam - Techo làm giảm 50% lượng nước đổ về sông Hậu, sông Tiền và gây lũ thấp cho ĐBSCL- Ảnh 1. — Sơ đồ kênh đào Phù Nam-Techo của Campuchia. Ảnh: Ủy ban sông Mê Công Việt Nam

Theo đó, kênh đào này được thiết kế với kích thước đủ lớn, cụ thể, bề rộng đáy kênh 50m, bề rộng mặt kênh từ 80-120m và chiều sâu mực nước trong kênh 4,7m để các tàu tải trọng đến 1.000 tấn có thể đi qua.

Dự án sẽ xây dựng 3 cống (âu thuyền) để điều tiết dòng chảy, duy trì sự ổn định của mực nước trong kênh giao thông thủy và chống xâm nhập mặn. Các cống này có chiều dài 135m, chiều rộng 18m, độ sâu 5,8m. Bên cạnh các hạng mục công trình trên, dự án cũng tiến hành xây dựng 11 chiếc cầu giao thông (dài 161m, rộng 12m) bắc qua tuyến kênh để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân.

Dự kiến dự án sẽ được phía Campuchia khởi công trong năm 2024 và hoàn thành vào năm 2027 với tổng lượng hàng hóa lưu thông qua tuyến đường thủy mới này là 7 triệu tấn/năm.

Trong cuộc họp, ý kiến của ông Lê Anh Tuấn - Giảng viên, Cố vấn Khoa học cho Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu (Trường Đại học Cần Thơ) được nhiều người quan tâm bởi những lo lắng cho lượng nước về sông Hậu, sông Tiền.

Lo ngại kênh đào Phù Nam - Techo làm giảm 50% lượng nước đổ về sông Hậu, sông Tiền và gây lũ thấp cho ĐBSCL- Ảnh 2. — Ông Lê Anh Tuấn - Giảng viên, Cố vấn Khoa học cho Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu (Trường Đại học Cần Thơ). Ảnh: Huỳnh Xây

Theo ông Tuấn, số liệu cung cấp về dự án rất hạn chế và còn mơ hồ, không có báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên, theo một số thông tin có được và nghiên cứu độc lập của ông, con kênh đào Phù Nam- Techo sau khi hoàn thành đã lấy nước trực tiếp từ dòng chính sông Hậu và sông Tiền, chứ không phải một phụ lưu (một dòng sông đổ nước vào dòng sông chính) nào của hệ thống sông Mê Công.

Trong mùa khô, sau khi có kênh đào Phù Nam- Techo, nước trên sông Tiền và sông Hậu - hai phân lưu (những nhánh sông từ sông chính tỏa ra) của sông Mê Công về đến ĐBSCL sẽ giảm hơn 50%. Những năm khô hạn như 2016 hay 2024, sự thiếu hụt sẽ tăng hơn trầm trọng.

"Đây là điều đáng suy nghĩ cho tương lai dòng chảy trên sông Hậu mùa khô, chứ không thể xem là không đáng kể. Chắc chắn là với mực suy giảm theo ước tính như thế này thì khả năng xâm nhập mặn sâu hơn, có thể ảnh hưởng trên một nửa diện tích canh tác vùng châu thổ trong tương lai vào mùa khô" - ông Tuấn nhận định.

Kênh đào Phù Nam-Techo có thể gây lũ thấp ở ĐBSCL

Theo ông Tuấn, kênh đào Phù Nam-Techo sẽ chảy qua một vùng đất có khoảng 1,6 triệu dân sinh sống, tạo ra một cơ sở phát triển kinh tế cho Campuchia, sắp tới dân số sẽ gia tăng nhờ đô thị hóa hai bên kênh và nhiều cơ sở thương mại, dịch vụ hậu cần sẽ tăng theo. Từ đó, nhu cầu dùng nước chắc chắn sẽ tăng cao hơn so với hiện nay.

Lo ngại kênh đào Phù Nam - Techo làm giảm 50% lượng nước đổ về sông Hậu, sông Tiền và gây lũ thấp cho ĐBSCL- Ảnh 3. — Phát họa thay đổi vùng ngập mùa lũ ở cả 2 phía bắc và nam kênh đào Phù Nam-Techo. Ảnh: Lê Anh Tuấn

Ngoài ra, việc lấy nước và chuyển nước vào kênh đào Phù Nam-Techo từ sông Hậu và sông Tiền sẽ giảm lượng nước về Biển Hồ. Sông Bassac và sông Mê Công hiện nay là hai phân lưu chia nước với Biển Hồ, Biển Hồ sẽ phải nhường nước thêm cho phân lưu thứ ba khi kênh đào Phù Nam-Techo hoạt động.

Thêm vào đó, kênh đào Phù Nam-Techo khi hoàn thành đường đắp hai bên sẽ thành đường giao thông và đô thị hóa. Và nó sẽ trở thành con đê cắt ngang qua các cánh đồng ngập lũ.

Lũ trên sông Mê Công là lũ tràn đồng, như vậy đặc điểm phân bố nước sẽ thay đổi nghiêm trọng, phía Bắc của kênh diện tích ngập sẽ gia tăng lên phần trên, trong khi phần đất phía Nam và vùng trũng Tứ Giác Long Xuyên (ĐBSCL) sẽ giảm lũ.

Lũ thấp không những ảnh hưởng chức năng của các đập điều tiết như đập Tha La (An Giang) mà còn làm giảm nguồn cá, nguồn phù sa, nguồn dinh dưỡng từ sinh vật phù du trong nước và thay đổi mạnh tính đa dạng sinh học do chuỗi thức ăn thay đổi một cách đáng kể.

Nước ở vùng trũng Tứ Giác Long Xuyên giảm do suy giảm mùa lũ và phù sa không chỉ ảnh hưởng canh tác nông nghiệp và thủy sản mà còn làm trầm trọng nguy cơ thiếu nước.

Ông Lê Anh Tuấn - Giảng viên, Cố vấn Khoa học cho Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu (Trường Đại học Cần Thơ) nêu rõ, nghiên cứu độc lập của ông về kênh đào Phù Nam-Techo thể hiện quan điểm cá nhân, người đã sống và làm việc ở ĐBSCL hơn 50 năm. Nghiên cứu này cần phải tiếp tục, theo sự phối hợp và chia sẻ dữ liệu để có cơ sở đánh giá những tác động và xem xét những đánh đổi để tìm cách giải pháp giảm nhẹ và thích ứng.

Thủ tướng Campuchia thúc đẩy xây dựng kênh đào Funan Techo, Việt Nam lên tiếng
11/04/2024 17:02
Kênh đào Venice biến thành màu "xanh lét" vì đâu?
11/12/2023 13:00
Thành phố kênh đào - Venice chính thức thu phí vào cửa
25/11/2023 09:00

Từ khóa:

Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.

danviet.vn

Tin cùng chuyên mục

Xem theo ngày Xem

Tin nổi bật

Nuôi thứ cá đặc sản dày đặc, trồi lên mặt nước đớp mồi, anh nông dân Thái Bình bán 70.000-100.000 đồng/kg

Xem thêm